เทศกาลบูชายัญ ชนเผ่านาคา

            ชนเผ่านาคา เป็นชนเผ่าที่ยังคงความดิบและมีพิธีกรรมที่ลี้ลับ แต่ก็ได้เปิดโลกทัศน์มากขึ้นในการเข้าถึงของนักท่องเที่ยว แม้ชนเผ่านี้จะตั้งอยู่ในดินแดนที่อยู่บนภูเขากลางป่าลึกในชายแดนทางด้านเหนือของอินเดียและชายขอบประเทศพม่าก็ตาม ด้วยความขลังของพิธีกรรมในเทศกาลต่างๆ ของชนเผ่านาคาที่หลายคนอยากรู้ อยากเห็น อยากไปสัมผัส แต่เข้าถึงยาก เพราะบางทีก็ไม่รู้ว่าเกิดขึ้น ณ เวลาใด วันที่เท่าไหร่ จัดขึ้นที่ไหนบ้าง

            สำหรับ ‘นากาแลนด์’ เป็นดินแดนของชนเผ่านาคาตั้งอยู่ในภูมิประเทศที่มีเสน่ห์ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย ไม่เพียงแต่มีชื่อเสียงในด้านความงามทางธรรมชาติที่น่าทึ่งเท่านั้น…แต่ยังได้รับความนิยมจากเทศกาลนากาแลนด์ที่มีชีวิตชีวาอีกด้วย ในบรรดาเทศกาลเหล่านี้ เทศกาลนกเงือกอันโด่งดังมักจะเป็นศูนย์กลางดึงดูดผู้มาเยือนด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนาน ความสำคัญทางวัฒนธรรม และการเฉลิมฉลองอันยิ่งใหญ่

            อย่างไรก็ตาม นากาแลนด์มีเทศกาลที่หลากหลาย ซึ่งแต่ละเทศกาลก็หยั่งรากลึกในประเพณี วัฒนธรรม และชีวิตชุมชนของรัฐ

            นากาแลนด์เป็นที่ตั้งของกลุ่มชนเผ่าที่แตกต่างกันสิบหกถึงสิบเจ็ดกลุ่ม โดยส่วนใหญ่เป็นรัฐชนเผ่าที่ซึ่งแก่นแท้ของประเพณีและวัฒนธรรมเจริญรุ่งเรือง เทศกาลนากาแลนด์เหล่านี้ไม่ได้เป็นเพียงโอกาสสำหรับความสนุกสนานเท่านั้น หากแต่เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงมรดกที่ยั่งยืนของนากาแลนด์ เหมือนศิลปวัฒนธรรมหลากสีสันแห่งประวัติศาสตร์และประเพณี เพื่อเฉลิมฉลองความสามัคคีของชนเผ่าและชุมชนต่างๆ ที่อยู่ในดินแดนของนากาแลนด์

            เทศกาลนกเงือกถือเป็นเทศกาลที่มีชื่อเสียงที่สุดของนากาแลนด์อย่างไม่ต้องสงสัย เพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อนกเงือกผู้ยิ่งใหญ่ ซึ่งเป็นสัตว์พิเศษในตำนานพื้นบ้านของชนเผ่า มหกรรมสุดอลังการที่เมืองโคฮิมาตลอดสัปดาห์จะจัดแสดงมรดกชนเผ่าที่หลากหลายของนากาแลนด์โดยเป็นหน้าต่างสู่โลกอันน่าหลงใหลของชนเผ่านาคาผ่านการเต้นรำ ดนตรี และงานฝีมือ เป็นโอกาสที่จะได้เห็นวัฒนธรรมและประเพณีอันมีชีวิตชีวาของนากาแลนด์ ซึ่งรวบรวมผู้คนจากทั่วทุกมุมของรัฐ

            นอกเหนือจากเทศกาลนกเงือกแล้ว นากาแลนด์ยังมีเทศกาลที่เต็มไปด้วยการเฉลิมฉลองอันน่าหลงใหลไม่แพ้กัน ตั้งแต่เทศกาล Aoling ของชาว Konyaks ซึ่งขึ้นชื่อเรื่องการเต้นรำอันน่าหลงใหล ไปจนถึงเทศกาล Moatsu ของชนเผ่า Ao Naga ซึ่งเฉลิมฉลองฤดูกาลแห่งการหว่านเมล็ด แต่ละเทศกาลจะวาดภาพความแตกต่างแต่ละอย่างทางวัฒนธรรมของชนเผ่านาคาที่ต่างกันไปในแต่ละหมู่บ้าน แต่ละชนเผ่า และยกระดับเทศกาลนากาแลนด์ให้เป็นที่น่าทึ่งมากขึ้น

            ในการรวมตัวกันเพื่อจัดแสดงเทศกาลเหล่านี้เป็นโอกาสพิเศษสำหรับนักเดินทางที่จะได้ดื่มด่ำกับประวัติศาสตร์อันยาวนานและประเพณีของชนเผ่า ดังนั้น หากใครกำลังวางแผนการเดินทางไปนากาแลนด์ ควรจัดเวลาการมาเยือนให้ตรงกับหนึ่งในเทศกาลที่ไม่ธรรมดาเหล่านี้ เพราะคุณจะไม่เพียงได้ชมการเฉลิมฉลองที่ยิ่งใหญ่เท่านั้น แต่ยังได้รับความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับความสำคัญทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ที่หยั่งรากลึกซึ่งเชื่อมโยงผู้คนในนากาแลนด์ไว้ด้วยกัน

            และเทศกาลแรกที่อยากเอามาแนะนำ ซึ่งเป็นเทศกาลที่หลายคนรู้จักกันดี และเหมารวมไปว่าเทศกาลทั้งหมดเหล่านี้ชื่อเทศกาลนี้ แต่ไม่ใช่ เพราะมันยังแบ่งแตกต่างกันออกไปก็คือ

            เทศกาลนากาแลนด์ หรือ เทศกาลนกเงือก (Hornbill festival)

            เทศกาลนกเงือก ซึ่งเป็นงานแสดงวัฒนธรรมและมรดกของนากาแลนด์อันตระการตา เป็นงานที่ทุกคนต้องหาทางไปเยี่ยมชมให้ได้ เทศกาลนี้จะจัดขึ้นในช่วงสัปดาห์แรกของเดือนธันวาคมในหมู่บ้านคิซามะ

            แม้จะเป็นส่วนเสริมล่าสุดของปฏิทินเทศกาลนากาแลนด์ โดยเริ่มในปี พ.ศ. 2543 แต่ก็ได้กลายเป็นหนึ่งในงานเฉลิมฉลองที่โดดเด่นที่สุดของชนเผ่าอย่างรวดเร็ว จุดมุ่งหมายหลักคือการแนะนำนากาแลนด์ให้กับนักท่องเที่ยว ซึ่งเป็นภารกิจที่ประสบความสำเร็จอย่างงดงาม เนื่องจากมีผู้เข้าชมเพิ่มขึ้นอย่างมาก

            มหกรรมสุดอลังการตลอดทั้งสัปดาห์นี้ไม่ได้เป็นเพียงนิทรรศการทางวัฒนธรรมเท่านั้น แต่เป็นการแสดงที่มีชีวิตชีวาของประเพณี ดนตรี การเต้นรำ และความบันเทิงสมัยใหม่ เทศกาลนี้ทำหน้าที่เป็นสะพานเชื่อมระหว่างประเพณีโบราณของนากาแลนด์กับแรงบันดาลใจร่วมสมัย นักท่องเที่ยวสามารถดื่มด่ำไปกับวัฒนธรรมนาคาที่อุดมสมบูรณ์ผ่านการเต้นรำแบบดั้งเดิม การแสดงดนตรี และการแสดงหัตถกรรม

            หนึ่งในไฮไลต์ของเทศกาลคือการแข่งขันกินพริก ซึ่งเรียกกันว่าเป็น “ยาพิษ” ของชนเผ่านาคา (เผ็ดมาก) ซึ่งเป็นงานที่น่าตื่นเต้น ซึ่งดึงดูดทั้งผู้เข้าร่วมที่ชอบความระทึกใจ และผู้ชมที่อยากรู้อยากเห็น นอกจากนี้เทศกาลนี้ยังมีการแข่งขันต่างๆ อีกมากมายอันน่าหลงใหล ซึ่งแสดงถึงจิตวิญญาณแห่งการผจญภัยของนากาแลนด์

            งานนี้ถือเป็นความสุขทางประสาทสัมผัสอย่างแท้จริง โดยมีกลิ่นและรสชาติอันเย้ายวนใจของอาหารนากาแลนด์มาจัดแสดงอย่างเต็มที่ ตั้งแต่อาหารแปลกใหม่และมีเอกลักษณ์ไปจนถึงอาหารคลาสสิกแสนอร่อย อาหารที่เทศกาลนกเงือกคือการผจญภัยด้านอาหารในตัวมันเอง

            โดยพื้นฐานแล้วเทศกาลนกเงือกไม่ได้เป็นเพียงการเฉลิมฉลองเท่านั้น แต่เป็นสะพานวัฒนธรรม เวทีสำหรับจัดแสดงประเพณีอันหลากหลายของนากาแลนด์ และเป็นข้อพิสูจน์ถึงการต้อนรับอย่างอบอุ่น ประสบความสำเร็จในภารกิจในการทำให้นากาแลนด์ปรากฏบนแผนที่ โดยดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกให้มาสัมผัสกับความงาม ประเพณี และพลังอันมีชีวิตชีวาของรัฐอันน่าทึ่งแห่งนี้

            เทศกาลนี้จัดขึ้นทุกปี วันที่ 1 ธันวาคม – 10 ธันวาคม 2023 เขต Kohi Tsukheneye

            เทศกาลบูชายัญชนเผ่าจักเขสัง

            Tsukheneye ซึ่งเป็นเทศกาลสำคัญในเขต Phek ของนากาแลนด์ มีความสำคัญอย่างมากในหมู่ชนเผ่าจักเขสัง (Chakhesang)โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการเชื่อมโยงกับผลผลิตที่อุดมสมบูรณ์ การเฉลิมฉลองอันเป็นเอกลักษณ์นี้จะเกิดขึ้นในเดือนมีนาคม และเป็นข้อพิสูจน์ถึงรากฐานทางการเกษตรของชนเผ่า

            เทศกาลนี้เป็นงานแสดงสี่วันที่เต็มไปด้วยประเพณีและพิธีกรรมอันน่าแปลกใจ เริ่มต้นด้วยการบูชายัญสัญลักษณ์ของไก่ในตอนเช้าของวันแรก ซึ่งแสดงถึงความเคารพต่อพืชผลของพวกเขาของชนเผ่า หลังจากพิธีนี้ ผู้เข้าร่วมจะร่วมพิธีอาบน้ำในแม่น้ำเพื่อชำระล้าง ซึ่งเป็นการปฏิบัติที่สงวนไว้สำหรับผู้ชายเท่านั้น ความเชื่อที่ว่าพิธีกรรมเหล่านี้มีอิทธิพลโดยตรงต่อความสำเร็จของการเก็บเกี่ยวที่กำลังจะมาถึงเป็นการตอกย้ำความสำคัญอันลึกซึ้งของเทศกาล

            ความโดดเด่นของ Tsukheneye อยู่ที่การกีดกันผู้หญิงจากการมีส่วนร่วมอย่างแข็งขัน แม้ว่าผู้หญิงจะมีบทบาทสำคัญในกิจกรรมเกษตรกรรมของชนเผ่าจักเขสัง แต่เทศกาลนี้มุ่งเน้นไปที่สมาชิกชาย โดยเน้นย้ำถึงความรับผิดชอบของพวกเขาต่อความเจริญรุ่งเรืองของพืชผล

            ในขณะที่เทศกาลดำเนินไปตลอดทั้งสี่วัน เทศกาลนี้จะนำเสนอภาพประเพณีและความเชื่อของชนเผ่าจักเขสังที่น่าดึงดูดใจ โดยแสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงอย่างไม่เปลี่ยนแปลงกับผืนดินและความปรารถนาอันแรงกล้าของพวกเขาในความอุดมสมบูรณ์ทางการเกษตร Tsukheneye เป็นการเฉลิมฉลองที่น่าทึ่งของวัฒนธรรม ความสามัคคี และความผูกพันเหนือกาลเวลาระหว่างชนเผ่า Chakhesang และมรดกทางการเกษตรของพวกเขา

            สำหรับชนเผ่า Chakhesang เป็นกลุ่มชาติพันธุ์นาคาที่อาศัยอยู่ในเขตเพ็กของนากาแลนด์ในปัจจุบัน และประกอบด้วยชนเผ่าย่อยทางภาษา 3 เผ่า ได้แก่ Khezha, Spuh หรือ Poula [PoumaiChakhesang] และ Chokri

            สำหรับเขตเพ็กนั้น ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกติดกับโคฮิมา ทางทิศเหนือติดกับเขตซุนเฮโบโตและคิฟีเร ทางตะวันออกเฉียงใต้ติดกับพม่า และทางใต้ติดกับรัฐมณีปุระ เชื่อกันว่าพวกเขาอพยพมาจาก Makhel/Makhraira ซึ่งเป็นหมู่บ้าน Mao Naga ซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตเสนาปติ (Senapati) ของรัฐมณีปุระไปยังที่ตั้งถิ่นฐานในปัจจุบัน

            เนื่องจากประวัติศาสตร์และประเพณีได้รับการถ่ายทอดผ่านปากเปล่าจึงไม่มีบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรว่าเส้นทางการอพยพแยกจากกันที่ไหนและอย่างไร แต่เป็นที่เชื่อกันอย่างกว้างขวางและเห็นพ้องกันว่าหมู่บ้านจักเขสังส่วนใหญ่มีรากฐานมาจากหมู่บ้าน Khezakenoma หลังออกจากหมู่บ้าน Makhel

            ชาวจักเขสังเคยเป็นที่รู้จักในนาม “อังกามีตะวันออก” ภายใต้การควบคุมของอังกฤษจนถึงปี ค.ศ.1940 โดยอาศัยอยู่ทางตะวันออกของเขตปกครองโคฮิมาของเนินเขานากา ผู้ปกครองชาวอังกฤษจัดกลุ่มพวกเขาไว้กับชนเผ่า Angami ว่า “อังกามีตะวันออก (Eastern Angamis)” และนักประวัติศาสตร์ นักมานุษยวิทยา และนักสังคมวิทยา มักใช้คำนี้ในงานเขียนของพวกเขา ชื่อ “จักสังข์” มาจากคำย่อของกลุ่มชาติพันธุ์สามกลุ่ม ได้แก่ จักรี (โชกรี) เขฉา (คูชามี) และสังทัมใต้ (ปัจจุบันคือ โปชูรี)

            จากการก่อตั้งชนเผ่าโปชูรี ทำให้โปชูรีไม่เป็นส่วนหนึ่งของชนเผ่าจักเขสังอีกต่อไปในปัจจุบัน ประชากรกลุ่มเล็กๆ ของชนเผ่าปูไม ซึ่งประกอบด้วยหมู่บ้านไม่กี่แห่งใน “พื้นที่ราเซบา” อยู่ภายใต้การปกครองของรัฐนากาแลนด์ และเป็นส่วนหนึ่งของชนเผ่าจักเขสัง ซึ่งปัจจุบันย่อมาจากคำว่า “สัง” (Sang) นั่นเอง

            สำหรับ Tsukheneye เทศกาลบูชายัญชนเผ่าจักเขสังจะจัดขึ้นในช่วงสัปดาห์ที่สองของเดือนมีนาคมของทุกปี ในเขต Phek